trök nao: = thoes =

Waem is Jan Sjure ?

Ich kreeg nagal 'ns e-pöske mit de vraog of ich mich neet 'ns zów kinne veursjtèlle. Ich verwees den altied nao 'n sjtökske det oeëts inne Limburger sjtóng bie miene ieëste column in dees gezèt. Mer det is natuurlik al 'n tiedje geleje en dus voldoon ich mer aan de wunsj óm 'n bietje euver michzelf te vertèlle.

De vraog 'waem is Jan Sjure' kós ouch gesjtèldj waere oppe twieëdje Linner Revues die op 't naojaor van 2017 wórte opgeveurdj. In hieël get scènes dook 'ne taalpuris op mit 't book 'Limburgs: wie sjiefs se det?' inne henj (foto van Kim Claessen).

Ich wórt perfec 'gekoefnoendj' door Marcel Suntjens (hie-ónger links oppe foto). Volges mich woor in dees revue 'aevel' ein vanne meis gebroekdje wäörd.

Meh allè, miene echte naam is Jan Schuren, althans zoeë sjtaon ich ingesjreve bie de burgerlike sjtandj. Mer ómdet ich mich 'ne echte Limburger veul, sjrief ich miene naam natuurlik ouch wie det ich 'm in 't Limburgs oetsjpraek: 'Jan Sjure' dus. Väöl luuj vinje det vraemdj mer diezelfde luuj sjrieve waal de sjtraot en plaats wo ze wone in 't Limburgs, mer neet häöre naam. En laot mich det den noe weer vraemdj vinje.

Ich bön gebaore en bekans (op 'n jäörke of twelf nao) mien hieël laeve getaoge in Lin. Nao de middelbaar sjoeël höb ich in Zitterd de opleiding toet verpleegkundige gedaon. 't Ziekehoes dao drejdje destieds nag ónger de naam 'de Goddelijke V oorzienigheid'. Nao 18 maondj militaire deens, bön ich dao oppe OK gaon wèrke. In 1980 bön ich in 't Laurentius in Remunj gaon wèrke. Väöl luuj inne ómgaeving van Remunj kinne mich mesjien vanne diek tieën jaor die ich dao es gipsverbandjmeister höb gewèrktj. Ich vermoed det ich in die jaore half Remunj en ómsjtreke 'inne gieps' gezatj höb. Nao tieën jaor Laurentius en twieë-entwintjig jaor ziekehoes, woor ich aan get anges toe en bön ich veur 3M gaon wèrke; 'n Amerikaans bedrief det ouch in Europa redelik actief is (zjuus jao, die van die gael post-it breefkes). Dao höb ich mich de ieëste jaore veurnamelik bezig gehaoje mit óngerzeuk en promotie van 'n gans nuuj meneer van emes 'in 't gips' zètte. In 1994 versjeen 'n book mit de óngerboewing van det alles. 't Book sjloog zoeë aan det 't in 14 tale is vertaaldj en d'r 'n gooj 120.000 van zeen oetgebrachtj. Ich höb 't gesjreve in 't Ingels ónger de titel 'Working with Soft Cast'. In anger tale versjene ze ónger angere es: 'Arbeiten mit Soft Cast', 'Rögzítések Soft Cast-Ból', 'Työskentely Soft Castilla', 'Soft Cast: Teoria e technice di applicazione', 'At arbejde med Soft Cast', 'O Trabalho com Soft Cast', 'Trabajando con Soft Cast', 'Práce se Softcastem', 'La Pratique de Soft Cast', Unieruchomienia czynno s ciowe z Soft Cast' en nag get titels in letters die ich mit miene computer neet op 't sjerm kós kriege.

Vanaaf óngevieër 2000 toet mien vervreugdje pensionering höb ich in de medische laboratoria van 3M gewèrktj in Neuss, hie vlak euver de päöl net veur Düsseldorf. Es ich vertaal waat d'r destieds op mien Ingels visitekaertje sjtóng, woor ich dao oetvinjer (senior development specialist). Alweer 'n ganse tied trögkes, sjtóng d'r 'n artikel inne gezèt euver ein van mien oetvinjinge, 'n nuuj saort verbandj det gebroektj wurtj veur miense mit aope bein, wunj die óntsjtaon door 'n sjlechte bloodaafveur en die dök jaorelank letterlik 'n blok aan 't bein kinne zeen. Det nuuts dróng zelfs inne Duitse gezètte door. Ich haoj mich veurnamelik bezig mit medisch óngerzeuk, sjpraek hie en dao op congresse en höb óngertösse 'n sjoeën aantal publicaties op miene naam sjtaon in versjillendje medische tiedsjrifte. 'n Euverzich sjtuit ónger 't knuupke 'bibliografie' oppe balk links. Nao mien pensionering bön ich get actiever gewaore in 'n internationaal vereniging die zich bezig hèltj mit de behanjeling van aope bein: the International Compression Club (ICC). Ich z00t dao 'n aantal jaore inne 'advisory board', 't besjtuur zègke v'r hie. Binne die ICC besjtuit 'ne wèrkgroep die zich mit óngerzeuk nao 't compressieverbandj bezighèltj. Van dae wèrkgroep woor ich die eigeste aantal jaore veurzitter.

Tösse mie werk door höb ich wie ich bekans vieftig woor nag 'ns de mood gehadj óm te gaon sjtudere in Oxford. Dao haoldje ich in 2003 de titel 'Master of Science' in Evidence-based Health Care. Mien aafsjtudeerscriptie is ouch es book oetgebrach.

Wie gezagdj, vanaaf 1 december 2011 zit ich inne VUT, 'n heerlik geveul wo ich op 2 december 2011 'ne column euver höb gesjreve ónger de titel: ' 't ieëwigs mótte'. G'r begriep waarsjienlik waal wo dae euver ging. Hie 'n fragment oet dae column:

't Ieëwigs mótte, mótte', mótte; veur mich hoof 't eindelik neet mieër. Miene lèste wèrkdaag, miene lèste ieëwigsmóttedaag höb ich woonsdig gehadj. Nao diek zèsenvieftig jaor mótte, vanaaf noe allein nag mer kinne, hove mer veural haopelik nag jaorelank moge. Mit det geveul sjtapdje ich gistermörge oet bèd. De gezèt hóng sjrieëvendj inne brevebös det ze nag gelaeze mós waere. Ich mós nag boeëdsjappe doon, 'ne vrundj beldje mich det ich noe mer 'ns 'n tas kóffie mós kómme drinke, saoves móste v'r nag nao 'n veursjtèlling en veur de middig mós ich dizze column nag sjrieve. Ich mós d'r nag aeve aan winne mer nao 'n paar uurkes nieks mieër hove, höb ich 't geveul det ich vanzelaevesdaag neet mieër van det ieëwigs mótte aaf gaon kómme.

Vanaaf 6 december 2011 moog ich mich dr. Jan Sjure numme. Op daen daag, 6 daag nao mien pensionering, móch ich mien proofsjrif verdeidige aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam; 'n hieël belaevenis. Móchtj g'r geïnteresseerdj zeen, es g'r op 't plaetje van 't proofsjrif hie-ónger kliktj, waertj g'r doorgesjakeldj nao de websjtek vanne Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) wo-op 't hieël proofsjrif te laeze is. Es g'r det allemaol get te lestig, te medisch, te technisch of geweun te väöl vintj, in hoofsjtök 15 sjtuit 'n Limburgstalige samevatting en de sjtèllinge zeen ouch waal aardig óm 'ns te bekieke. Nao aanleiding van mien promotie wórt ich geïnterviewdj door Har Sniekers veur de Nuutsbreef van Veldeke Limburg.

'

Genóg euver mien werk. Zoeë wie'tj g'r waarsjienlik al begrepe höbtj, bön ich 'ne echte leefhöbber vanne Limburgse taal en alles waat dao mit van doon haet. Ich sjrief zoeë väöl meugelik in 't Limburgs en kin mich behuuërlik diek make euver 't feit det v'r hie in Limburg neet, net wie in 't Nederlands en eder anger zichzelf respecterendje taal, mer neet toet 'n fatsoenlik, mekkelik sjrief- en laesbaar sjpelling kinne kómme. Ich gaef regelmaotig cursusse ' Limburgs: wie sjriefs se det?', bön 'ne (mien kinjer vinje te) fanatieke leefhöbber van 't Limburgse loesterleed en woor ich 'n jaor of tieën veurzitter vanne sjtichting Limburgs Preuve.

Op 27 juni 2014 sjtóng miene viefhóngerste column inne gezèt. Verzameldj gaeve mien ieëste 500 columns 'n sjoeën beeldj van waat de aafgeloupe bekans tieën jaor naeve zien deur, dörp , naoberdörper, -sjtaej of -sjtedjes, de res vanne provincie, Nederlandj of egaal wo oppe werreld of 't maaktj neet oet wie wied daoboete de aandach wis te trèkke van emes dae van zien modertaal hèltj en dao gaer 'ns in sjrieftj. Die 500 columns zeen allemaol nag 'ns nao te laeze in 'n luxe book det € 29,95 kosj. Neet te duur toch veur 'ne goje kilo book. De ómsjlaag van det book höb ich inne sjtiel gehaoje van mien proofsjrif.

Oeëts höb ich de ieëste Liergank Limburgs mit succes aafgesjlaote en in 'n gries verleje de ieëste drie officieel Limburgse dictees gewónne. Ich num michzelf gaer 'ne 'platpuris', wórt in 'n sjtökske inne gezèt euver 't derdje gewónne dictee zelfs ómsjreve es 'neutelaer'. Ich doon väöl correcties van Limburgse tekste en natuurlik sjrief en publiceer ich gaer 'ns get in 't Limburgs. 't Kós dus neet oetblieve; euver de Limburgse taal en veural euver 't sjrieve daovan, sjreef ich 't book: 'Limburgs: wie sjriefs se det?'. Alle informatie euver dit book vintj g'r door op 't knuupke 'Limburgs: wie sjriefs se det?' oppe balk links te duje. Ónger 't knuupke 'besjtèlle' vintj g'r de informatie wie g'r 't uch in hoes kintj haole.

In 2010 sjtórf mien vrouw José wo ich bekans 45 jaor mit getrouwdj bön gewaes. Wie ich nao 'n korte pauze weer mit columns sjrieve begós leet zich laeze:

Es 't leefste waat se höbs in dien laeve wegvèltj, besefs se neet ein-twei-drie wie laeg 't wurtj. In miene kop sjreef ich de aafgeloupe waeke den waal haos 'n gans book, wie ich mich d'r veur ging zitte, kreeg ich gèn letter op papier. 'ne Nuje 'druimentaere' sjrieve woor 't lèste wo ich aan dach. De laegdje, zoeë hel wie 'n sjteinse moer, zoeë doonbie wie 'n aanraking, zoeë immens óneindig. De grótste leefhöbster van mien wekelikse sjtökskes is neet mieër. Ich zal 't gaon misse. De gezètteknipsels op mien taofel mit 't kattebelke 'dao mós se 'ns get euver sjrieve', de veursjtèlle óm dit of det net get anges te zègke, get vruntjeliker soms, get dudeliker dök of geweun get pittiger, zien: 'det kins se zoeë ech neet zègke'. Door de jaore haer kreeg ich hieël get óngevraogdje hulp bie 't sjave, sjliepe, kratse aan en 't sjpele mit wäörd. Zónger det alles gaon ich de vaemkes weer oppakke. Allein al vanwaege al dae pos dae ich höb gekrege óm zoeë sjnel meugelik wiejer te gaon. Druimentaere wurtj nag euver miene kraomenak mitgesjreve mer häör wäörd kómme neet mieër op mien sjerm. De werreld drejt aevel geweun door, wie laeg d'r ouch liektj.

Meh good, mien laeve góng wiejer en ich vónj weer 'n nuuj leefdje wo ich toet op d'n daag van vandaag mit groeët plezeer ós zaegeninge mit deil en tèl.

Ouch 't waekeliks 'ne column op papier kriege góng zien gengske. Begin 2018 sjtóng miene lèste inne gezèt. 't Woor miene lèste op die plek. Tied veur 'n nuuj book dus; d'r zeen 125 nuuj columns en nag get anger sjrieverieje in opgenómme.

Wie de beuk 'druimentaere' en 'druimentaere 2 & anger sjrieverieje' bekans oetverkoch wore, kós ich d'r get twieëdje drökke van besjtèlle. De optie aevel óm 't allemaol in ein nuuj book oet te bringe beveel mich baeter en vanaaf begin 2024 is alles truuk te vinje in: 'ram gedruimentaerdj ...en nag alles op 'n rie'.

Nao mien vervreugdje pensionering in 2011 bön ich 'n aantal nuuj dinger gaon doon. Zoeë höb ich 'n dieke 5 jaor in 't besjtuur gezaete van 3ML, de locale ómreup van Leudal en Maasgouw. Wie 3ML halverwaege 2018 ging fusere mit RTV Remunj höb ich mich trökgetrokke. Veur 3ML höb ich 'ne tied 't tv-programma 'naobere' gepresenteerdj en same mit Martin van Lierop verzörgdje ich 'ne keer of zès 't praotprogramma 'achteróm is kèrmes'. Van inj 2013 toet halverwaege april 2015 woor iddere dónderdigmörge van 10 toet 12 mien radioprogramma 'veur d'n unjer' te beloestere.

Nao de vastelaovendj van 2019 begós L1-televisie mit 'kwizzele'. Veer kieër per waek sjpeeldje twieë koppels taegenein óm häör kinnis te teste op 't gebied van Limburgse kuns, cultuur, sjtreektaal, gesjiedenis, archeologie, sjtreekgerechte, actualiteit en muziek en alles waat zoeëal mieër euver Limburg en 't Limburgs te vraoge vèltj. Kwizzele wórt gepresenteerdj door Frans Pollux en in idder aaflevering goof 'ne zekere 'platman Jan' drie beteikenisse van 'n Limburgs dialecwaord; daovan woor d'r uiteraard mer eint good. Alles bie-ein zeen d'r zoeë'n 300 aafleveringe oetgezónje. Es g'r op 't plaetje hie-ónger duujtj, zeentj g'r d'r ein...

Ómdet ich nag 'n bietje tied euver hej, woor ich 'n jaor of vief mit hieël väöl plezeer en voldoening actief es taalcoach bie Vluchtelingewerk Zuid-Nederlandj. Allewiel bön ich nag secretaris van jeu-de-boulesclub ' 't Lèste Tikske' in Lin, lid van jeu-de-boulesclub 'de But' in Zitterd en secretaris van de Sjtichting Weerderhof in Lin.

En óm 't verhaol aaf te rónje, mien book 'Limburgs: wie sjriefs se det?' höb ich opgedrage aan mien vief kinskinjer. Veur in 't book sjtuit de volgendje opdrach:

Hoofsjtök 2 in det book kreeg es titel mit: 'ein sjpelling veur alle Limburgse dialecte'. 't Hoofsjtök tèlt 6 óngerhoofsjtökskes mit 't aafsjloetendje: 'lestig zat dus' es nummer 2.6. Op 't inj daovan, op bladzie 86 en dus ouch op 't inj van hoofsjtök 2, sjtaon óngersjtäöndje foto's (genómme op 't inj van 2016) mit get biebehuuërendje tekste:

't Moog dudelik zeen, waat moog 'ne miens zich gelökkig prieze mit zoeë'n riekdóm en 't moog ouch dudelik zeen det ich d'r mit vol teuge van geneet en haop det nag in lingdje van jaore te kinne doon. Ein dink wurtj mich aevel pienlik dudelik es ich mit mien kinskinjer aan taofel zit, of maak neet oet wo anges zit, sjtaon, loup, fiets, riej, vaar, ligk, wanjel, vleeg, druim, kal, veurlaes, vertèl of maak neet oet waat anges doon, 't Limburgs geit knoertig hel achteroet. Mer gelökkig kriegs se d'r op die momente zoeëväöl anges sjoeëns veur trök, det 't den veur aeve neet oetmaaktj.

In 2021 koom 'de taal van Lin ...ónger ós gezag en gezjwege' oet en ouch det book droog ich op aan mien kleinkinjer die gaondjewaeges 'n jäörke of veer aojer wore:

En es g'r nag mieër euver mich wiltj wete, sjtuurtj mich gerös 'n e-pöske:
jan.sjure@druimentaere.nl